Ergenlik Döneminde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

 

Ergenlik dönemi, bir diğer adıyla gelişim çağı insan hayatındaki en önemli süreçlerden biridir. Gelişim çağında sağlıklı beslenme ihmal edilmemelidir. Çocukluğun bittiği yetişkinliğe ilk adımın atıldığı bu dönemde ergene ebeveynlerin yaklaşımı hayati önem taşımaktadır.  Anne babadan veya yakın çevreden destek almadan bu sürecin verimli bir şekilde geçirilmesi çok zordur.  Bireyin  gelişim dönemini olması gerektiği gibi tamamlaması için en büyük görev yakın çevresindeki bireylere düşmektedir. Doğru yaklaşım ergenin fiziksel, ruhsal, psikolojik ve sosyal gelişimi için gereklidir.

Sağlık ruhen, bedenen ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir.

Gelişme Çağında Sağlıklı Beslenme Denilince İlk Akla Gelenler

• Fast Food tüketimini sınırlandırma, kızartmalardan, paketli gıdalardan uzak durma
• Günde en az 3-5 porsiyon taze meyve sebze tüketimi
• Mutlaka 2 litre su içilmesi
• Kahvaltı yapma alışkanlığı kazanma, Kahvaltı Başarıyı Artırıyor Yazımıza göz atabilirsiniz.
• Beslenmede süt ve ürünlerine yer verilmesi
• Glisemik indeksi düşük karbonhidratların tüketilmesi
• Her öğünde protein, yağ ve karbonhidratlardan oluşan dengeli tabaklar tüketilmesi
• Sağlıklı pişirme yöntemlerinin tercih edilmesi
• Şeker tüketiminin azaltılması
• Hayvansal yağ tüketiminin azaltılması

Yaşam tarzı değişimi, düzenli aktivite yapılması ruh ve beden sağlığının korunması ve geliştirilmesine katkı sağlamaktadır. Ergenlik döneminde katı diyetlerin ( beslenme planı) uygulanması yerine kaçamaklara yer veren, sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmasına yardımcı olacak programlar uygulanmalıdır.

Ergenlerin Yeme Davranışını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Ergenlik döneminde yeme davranışlarında değişimler olabilir. Ebeveynler iyi birer gözlemci olmalı; ergenin davranışlarını iyi bir şekilde tartmalı ve duruma göre en uygun davranışta bulunmalıdır. Gerektiğinde ergen bireylere yaklaşım konusunda psikolojik destek almaktan çekinmemelidirler. Ergenlerin yeme davranışını etkileyen çeşitli etmenler vardır. Yeme bozuklukları her yaş ve cinsiyette bireyleri etkilemektedir. Ancak araştırmalar göstermektedir ki; yeme bozuklukları çok büyük oranlarda erginlik döneminde ortaya çıkıyor.

Ergenlik döneminde yeme davranışını etkileyen faktörler:

• Dış görünüşe fazlaca önem verme, kendini beğenmeme
• Beden algısıyla ilgili değişimler
• Diğer kişilerle kendini karşılaştırma davranışı
• Yetersizlik duygusu, içsel çatışmaları bastırmak için yemeğe yönelme
• Büyüme sancılarının verdiği psikolojik baskı
• Yoğun stres, kafa karışıklığı yeme davranışlarını etkilemektedir.

Ergenlerde En Çok Görülen Yeme Bozuklukları Nelerdir?

Anoreksiya Nervoza: Ergenlerde karşılaşılan yeme bozuklukları arasındadır. Beden algısının bozulmasına bağlı kendini aynada sürekli kilolu görme, ne kadar kilo verilse dahi şişman hissetme ve yemek yemeği red etme durumu.Açlığı kabul etmeme, ideal kilosunun çok altında dahi olsa kilolu hissetme durumu. Tedavi edilmez ise ölümcül olmaktadır. Psikolojik tedavi diyet tedavisiyle desteklenmelidir. Kilo alma korkusuyla müshil gibi laksatif madde kullanımı söz konusu olabilir. Bazı durumlarda kusma görülebilir.

Blumiya Nervoza:  Besinlerin aşırı tüketilmesini takiben yemekten pişman olma ve kilo alma korkusuyla yediklerini çıkarma, kusma durumudur.  Bu döngü sürekli devam eder ve çeşitli sağlık problemlerine sebebiyet verebilir. Besinlerin aşırı, tıkanırcasına yeme durumundan aşırı utanç ve suçluluk hissedebilirler ve bu duyguyla baş edebilme yöntemi olarak kusma durumu oluşabilir. Zaman zaman katı diyetler uygulayabilir, laksatif kullanabilirler. Bulimiya nevroza da birey, normal kiloda olabilir, bu yüzden çoğunlukla bu hastalık dışarıdan anlaşılmayabilir.

Gece yeme bozukluğu:  Gece yataktan kalkıp yemek yeme durumudur. Kişi gece yeme sendromunda daha çok kalorili besinlere yönelmektedir.

Aşırı Yemeğe Bağlı Obezite: Ergenler sıkıntıları ve içsel çatışmaları bastırmak amacıyla fazla yemeğe başvurabilirler. Genellikle kendisini abur cubur ve aşırı fast food tüketimiyle gösterir. Sağlıksız besinlerin tüketilmesi obezitenin yanında pek çok yandaş hastalığa sebebiyet verebilir. Karaciğer yağlanması, diyabet, kolesterol, troid rahatsızlıkları bu hastalıkların başında gelmektedir. Besin öğelerinden fakir; besleyici değeri besinlerin tüketillmesi vitamin – mineral eksikliklerine neden olur.

 

Ergenler İçin Sağlıklı Diyet Nasıl Olmalı?

Ergenler için sağlıklı diyet programı büyüme gelişmeyi engellemeyecek şekilde tüm besin guruplarını yeterli ve dengeli içermelidir. Ergenlerde aylık ideal kilo kaybı 3-5 kilo arasındadır. Aşırı kalori kısıtlamasına bağlı fazla kilo kayıpları büyüme ve gelişmeyi etkilemektedir. Aynı zamanda çeşitli sağlık problemlerine neden olmaktadır. Saç dökülmesi, tırnaklarda kırılma, üşüme, halsizlik ergenlerde yanlış diyet listesi uygulamanın belirtilerindendir. Yanlış diyet uygulamaları kas ve su kaybına neden olmaktadır. Geri dönüşü olmayan hasarlardan korunmak için ergenlikte yanlış diyet uygulamalarından uzak durmak gereklidir. Ergenlik döneminde yanlış diyet uygulamaları büyüme ve gelişmenin durmasına neden olabilmektedir.

Sağlıklı diyet listesi ergenlerde beslenme alışkanlıkları göz önünde bulundurarak kişiye özel olarak hazırlanmalıdır. Diyetin protein, yağ, karbonhidrat örüntüsünün dengeli olmasına dikkat edilmeli; vitamin, mineral gibi mikro besin öğelerini yeterli miktarda içermesine dikkat edilmelidir.

Ergenler İçin Diyet Listesi

Her bireyin ihtiyaçları birbirinden farklıdır. Ergenler için diyet listesi nasıl olmalıdır sorusunun tek bir cevabı yoktur.  Ergenler için örnek diyet listesini aşağıda bulabilirsiniz.

Ergenlerde Sağlıklı Kilo Verdiren Diyet Listesi

Kahvaltı  

3ince dilim ekmek

2 kibrit kutusu büyüklüğünde az yağlı az tuzlu peynir

1 orta boy haşlanmış yumurta

Bol yeşillik , domates, salatalık limonlu

Ihlamur

 

Ara ÖĞÜN  

1 su bardağı ayran

1 adet elma veya armut

 

Öğle Yemeği  

2dilim ekmek

4yemek kaşığı  zeytinyağlı pırasa

100gram haşlanmış tavuk

 

Ara öğün ( ikindi)   

1 su bardağı süt

1 porsiyon portakal

 

Akşam yemeği    

1dilim ekmek

1 kepçe mercimek çorbası

1 porsiyon mantarlı et sote

Yeşil Salata, az zeytinyağlı olabilir

 

Gece   

1 su bardağı ayran